Termin alergia pochodzi od greckich słów allos – inny + ergos – reakcja. Potocznie nazywany jest uczuleniem lub nadwrażliwością. Podczas procesu alergicznego układ immunologiczny chorego niewspółmiernie reaguje wywołując niepożądane reakcje organizmu na określone substancje zwane alergenami, które w normalnych warunkach nie mają na nas żadnego wpływu. Alergenem możemy zatem nazwać każdy antygen zewnątrzpochodny wywołujący reakcję alergiczną. Alergeny są to białka wchodzące w skład komórek roślin lub zwierząt.
Zasadniczo możemy je podzielić na alergeny:
• wziewne
• pokarmowe
• kontaktowe
• iniekcyjne
ALERGENY WZIEWNE
Zewnątrzpochodne (sezonowe) znajdujące się :
• w pyłkach roślin (pyłki traw, drzew, chwastów, krzewy, pnącza, chwasty)
• zarodnikach grzybów i pleśni
Wewnątrzpochodne określane jako całoroczne znajdujące się w:
• roztoczach kurzu domowego
• organizmach zwierząt (sierść, pierze, wełna)
• alergenach pleśni w domu
• grzybach rozwijających się w wilgotnym środowisku przy braku wentylacji
ALERGENY POKARMOWE
To takie, które dostają się do organizmu wraz z pożywieniem. Szacuje się, że 220-250 milionów ludzi na całym świecie dotyka problem alergii pokarmowej. Lista produktów, które uczulają najbardziej:
• mleko krowie, a także produkty mleczne takie jak jogurty, kefiry, maślanki, sery
• jaja kurze, które nawet po usmażeniu lub ugotowaniu nie tracą właściwości uczulających
• gluten występujący w produktach zbożowych jak jęczmień, pszenica, żyto, owies
• orzechy - do najbardziej uczulających należą orzechy ziemne i arachidowe
• mięso - najczęściej uczula mięso wieprzowe i wołowe
• seler oraz rośliny z tej samej rodziny takie jak koper włoski, pietruszka, marchew
• ryby - w Polsce najczęściej uczula mięso dorsza. Ryby w puszkach uczulają rzadziej niż świeże
• soja oraz rośliny strączkowe: groch, fasola, soczewica
• skorupiaki: raki, homary, langusty
• mięczaki : małże, ośmiornice, kalmary
• dwutlenek węgla, siarczyny występujące w procesie konserwacji żywności.
Badania przeprowadzone w USA wśród dzieci do 15 roku pokazują, że wskaźnik alergii spowodowanych alergenami pokarmowymi stale wzrasta. W roku 2000 - 3,6% alergii wywołanych było alergią pokarmową. W latach 2009-2011 zanotowano 5,1% chorych. Jak wskazują wyniki badań głównymi alergenami wśród dzieci były: orzechy ziemne 2%, kolejno mleko 1,7%, owoce morza 1,4%, orzechy 1%, jaja kurze 0,8%, ryby 0,5% oraz truskawki, pszenica i soja 0,4%.
ALERGENY KONTAKTOWE
Jest ich bardzo wiele. Wywołują reakcję alergiczną w momencie zetknięcia ze skórą. Są to zazwyczaj metale (najczęściej chrom oraz nikiel, który wykorzystywany jest do produkcji biżuterii, monet, wykończeń odzieży, a nawet pokarmów, zwłaszcza puszkowanych) lub lateks. Problem ten spotykany jest często w branży medycznej i dotyka pielęgniarek oraz lekarzy używających rękawiczek lateksowych. Szczególnie zagrożone są dzieci poddające się zabiegom chirurgicznym, dlatego przed wykonaniem operacji należy poinformować personel o istniejącym niebezpieczeństwie.
Coraz częściej pojawia się alergia na perfumy, aminy aromatyczne, które stosuje się m.in do produkcji barwników, antyutleniaczy gumy (opony samochodowe). Innymi alergenami kontaktowymi mogą być parafenylenodwuamina czyli sztuczna henna, kobalt znajdujący się w cemencie, neomycyna, która jest najczęściej uczulającym kontaktowo antybiotykiem, nieutwardzane żywice epoksydowe, które mogą wywoływać alergię nawet u 95% ludzi mających z nimi kontakt.
ALERGENY INIEKCYJNE
Do tej grupy zaliczamy przede wszystkim leki, ale także jady owadów. Leki mają silny potencjał alergizujący. Niepożądane reakcje lekowe występują u prawie 1/10 światowej populacji i u prawie 20% wszystkich chorych hospitalizowanych. Alergia na leki jest szczególnie niebezpieczna. Nadwrażliwość może mieć ciężki przebieg, a nawet doprowadzić do śmierci. Ponad 10% niepożądanych reakcji lekowych stanowią nieprzewidywalne reakcje nadwrażliwości. Do najczęściej uczulających leków należą antybiotyki penicyliny, cefalosporyny i sulfonamidy, a także leki przeciwbólowe.
Alergia na jad owadów błonkoskrzydłych (szerszenie, osy, pszczoły) to bardzo poważny problem znacznie pogarszający jakość życia alergików na całym świecie (dotyczy to zwłaszcza ogrodników, pszczelarzy, pracowników szklarni). Reakcja organizmu na jad może być różna. W skrajnych przypadkach u osób uczulonych może wystąpić uszkodzenie mięśni, nerek, wątroby, obrzęk krtani, obniżenie ciśnienia tętniczego, a w efekcie wstrząs anafilaktyczny prowadzący do śmierci. W związku z błędnym rozpoznaniem liczba przypadków śmiertelnych jest trudna do oszacowania. Około 50% osób, u których nie zdiagnozowano wcześniej alergii umiera z powodu ukąszenia.
Komentarzy: 0