Wyrównaj ciśnienie!
Często zdarza się nam słyszeć, że ktoś lepiej lub gorzej się czuje ze względu na niestabilne tętno oraz ciśnienie krwi. Jeśli idziemy do lekarza, to bardzo często jest nam ono mierzone, jako niezbędny parametr do ustalenia przyczyny naszych dolegliwości. Wykonywanie pomiarów pozwala też kontrolować, czy u pacjenta cierpiącego na daną dolegliwość wystąpił progres lub regres danej choroby.
Ciśnienie tętnicze, określa poziom nacisku jaki na tętnice, a raczej ich ścianki wywiera krew, która tam przepływa. Jest ona w momencie skurczu serca tłoczona do aorty. W tym momencie ciśnienie tętnicze skurczowe ma najwyższy poziom. W fazie rozkurczu ciśnienie spada do najniższego poziomu.
Jeżeli jest nieprawidłowe, to mówimy o nadciśnieniu lub niedociśnieniu. Jego poziom może się ciągle zmieniać, na co wpływ ma wiele czynników. Pomiar ciśnienia wykonuje lekarz jak też można to zrobić samemu.
Metody pomiaru ciśnienia krwi
1. Metoda osłuchowa
Polega ona na monitorowaniu tzw. tonów Korotkowa. Najpierw należy założyć gumowy mankiet na ramię ok. 3 cm powyżej łokcia. Chodzi o to, żeby był on umieszczony na wysokości serca badanej osoby. Po dopasowaniu należy nadmuchać go ręcznie gumową gruszką. Wykonuje się to po to, żeby całkowicie zamknąć tętnicę. Następnie opróżnia się mankiet bardzo powoli, aż pojawiające się dźwięki i tętno się zsynchronizują. Jest to tzw. I faza wg Korotkowa, która informuje, że jest to ciśnienie skurczowe. Następuje dalsze opróżnianie mankietu, aż do momentu gdy dźwięki zanikną.
W tym momencie mamy do czynienia z ciśnieniem rozkurczowym, czyli V fazą wg Korotkowa. Pomiaru dokonuje się za pomocą sfigmomanometru rtęciowego lub stetoskopu. Wadą metody osłuchowej jest to, że wyniki zależą od wykonującego badanie. Może on przecież nie zawsze dobrze usłyszeć tętno pacjenta. Dlatego pomiar może być niedokładny. Niekiedy zamiast ucha ludzkiego korzysta się z mikrofonu.
2. Metoda oscylometryczna
Polega na pomiarze ciśnienia również przy pomocy gumowego mankietu, jak też specjalnego aparatu. Mankiet jest pompowany elektronicznie. Pomiary są dokonywane przy użyciu czujnika, a wynik ukazuje się na wyświetlaczu urządzenia. Wartości dotyczące ciśnienia skurczowego i rozkurczowego są obliczane na podstawie zastosowania właściwych algorytmów. Do badania wykorzystuje się dwa rodzaje aparatów. W urządzeniach półautomatycznych napełnianie mankietów odbywa się ręcznie za pomocą gumowej gruszki. Natomiast obliczanie wyników ciśnienia poprzez oscylacje tętnic są tak samo podawane jak w aparatach całkowicie zautomatyzowanych.
Na podstawie uzyskanych wyników określa się poziom ciśnienia tętniczego. Mierzy się je w milimetrach słupa rtęci - mm Hg lub też w kilopaskalach - Pa.
Klasyfikacja ciśnienia tętniczego
(określenie ciśnienia, ciśnienie skurczowe, ciśnienie rozkurczowe) w mm Hg:
- niskie ciśnienie - 89/59 i poniżej
- ciśnienie niskie prawidłowe - 90-99/60-64
- ciśnienie prawidłowe - 100–129/65-84
- ciśnienie optymalne - 120/80
- ciśnienie wysokie prawidłowe - 130–139/85-89
- nadciśnienie tętnicze stopnia I - 140-159/90-99
- nadciśnienie tętnicze stopnia II - 160-179/100-109
- nadciśnienie tętnicze stopnia III - 180/110 i powyżej
- izolowane nadciśnienie skurczowe - 140/90 i powyżej
Prawidłowe ciśnienie krwi kształtuje się pomiędzy 120-129 na 80-84 mm Hg. Tak oczywiście jest w przypadku osoby dorosłej. U noworodka te wartości są niższe i wynoszą 102/55 mm Hg. W późniejszym wieku czyli powyżej pierwszego roku życia do ok. 8 lat ciśnienie tętnicze u dziecka optymalnie powinno mieć wartość 110/75 mm Hg.
Nieprawidłowe ciśnienie
Prawidłowe ciśnienie pozwala na sprawne funkcjonowanie organizmu. Gdy jest niewłaściwe, wtedy mogą pojawiać się różne przykre objawy jak: mocne bóle i obrzęki kończyn oraz kłucie w okolicach klatki piersiowej, duszności, zawroty głowy połączone z omdleniami, a także zaburzenia snu, nierówne tętno i kołatanie serca. Nieprawidłowości pojawiają się, gdy ciśnienie jest zbyt niskie lub też za wysokie.
Niedociśnienie
Zdarza się, że u danej osoby ciśnienie skurczowe kształtuje się poniżej 100 mm Hg. W takiej sytuacji mówimy o niedociśnieniu, określanym jeszcze jako hipotonia lub hipotensja. Na przyczyny występowania niskiego ciśnienia może wpływać niedobór sodu oraz płynów ustrojowych w organizmie, niedoczynność kory nadnerczy, tarczycy i przysadki, a także choroby serca. Czasami zdarza się spadek ciśnienia na skutek występowania stanu pozakrzepowego, żylaków, a także przy uszkodzeniu komórek nerwowych występujących w mózgu.
Przyjmowanie leków przeciwdepresyjnych, działających moczopędnie, a także rozszerzające naczynia krwionośne również może spowodować niedociśnienie. Osoby, które przyjmują tabletki nasenne oraz leki na nadciśnienie też powinny liczyć się z możliwością wystąpienia u nich hipotonii. Należy jednak pamiętać, że obniżona wartość ciśnienia tętniczego zdarza się również u dziewcząt, a także u osób uprawiających wyczynowo sport. Objawy wskazujące na niedociśnienie to: apatia, senność, kiepskie samopoczucie, ogólne uczucie zmęczenia, zaburzenia koncentracji, zimne stopy i palce dłoni. Niskie ciśnienie może też skutkować bólami i zawrotami głowy, omdleniami, nudnościami, a także zaburzeniami rytmu serca i tym że tętno jest przyspieszone.
Zobacz również artykuł: Za niskie ciśnienie tętnicze
Nadciśnienie
Zgodnie z obowiązującymi normami o nadciśnieniu możemy mówić, gdy ciśnienie skurczowe krwi w tętnicy wynosi powyżej 140 mm Hg, a rozkurczowe jest wyższe niż 90 mm Hg. Warto badać się cyklicznie, żeby w porę móc leczyć tę dolegliwość. Często nadciśnienie nie wywołuje żadnych objawów. Jednak nie leczone może skutkować poważnymi konsekwencjami takimi jak np. udar. Nadciśnienie dzieli się na pierwotne, które jest związane z genami oraz wtórne będące następstwem występującej u pacjenta choroby przez co dochodzi do nadciśnienia.
Pierwszy rodzaj określany też samoistnym spowodowany jest dziedziczeniem, a także takimi czynnikami jak niezdrowa dieta oraz menopauza. Nadciśnienie wtórne natomiast może być spowodowane przez choroby. Należą do nich: Zespół Conna oraz Cushinga, zwężenie aorty, przewlekłe choroby nerek, obturacyjny bezdech senny, a także guz chromochłonny. Objawy wskazujące na nadciśnienie to: zawroty i tępy ból głowy, występowanie duszności, szybkie męczenie się, niespokojny i zaburzony sen, problemy emocjonalne i nerwowość. Chory może także uskarżać się na częste krwawienie z nosa oraz łomotanie serca.
Zobacz również artykuł: Nadciśnienie tętnicze
Sposoby na problemy z ciśnieniem
Prawidłowe ciśnienie osoba chora może uzyskać bez stosowania farmaceutyków. Ważna jest właściwa dieta i nie narażanie organizmu na złe funkcjonowanie. Przede wszystkim warto jest zadbać o to, aby zrzucić zbędne kilogramy. Spacery, rekreacja ruchowa i aktywny styl życia uchronią nas przed otyłością i nadwagą. Co ważne podczas aktywności na powietrzu, dzięki promieniom słonecznym przyjmiemy sporą ilość witaminy D, która bardzo korzystnie wpływa na zdrowie jeśli występuje nadciśnienie. Poza tym warto też postawić na zajęcia, które będą nas relaksowały. Odpoczynek, spokój, słuchanie muzyki i unikanie sytuacji stresowych korzystnie wpłyną na poprawę zdrowia.
W pożywieniu warto ograniczyć używanie soli oraz zrezygnować z tłustych potraw. Jeśli jemy mięso to chude. Warto też spożywać ryby oraz pieczywo żytnie i dużo warzyw, które zawierają potas. Ten minerał skutecznie obniża ciśnienie. Zaburzenia ciśnienia tętniczego wynikają również z nadużywania alkoholu, którego spożywanie należałoby znacznie ograniczyć. Natomiast całkowicie należy zrezygnować z palenia wyrobów tytoniowych. Przy niedociśnieniu można raz dziennie wypić kawę. Dobrym pomysłem będzie zakup ciśnieniomierza, dzięki któremu będziemy mogli samodzielnie kontrolować swoje ciśnienie tętnicze i na bieżąco monitorować jego poziom.
Jarosław Cieśla
Źródła:
1) https://journals.viamedica.pl/arterial_hypertension/article/viewFile/12462/10299
2) https://journals.viamedica.pl/arterial_hypertension/article/viewFile/12848/10628
3) https://journals.viamedica.pl/arterial_hypertension/article/viewFile/12617/10452
4) https://journals.viamedica.pl/arterial_hypertension/article/viewFile/12351/10189
5) https://journals.viamedica.pl/arterial_hypertension/article/viewFile/12579/10414
6) https://journals.viamedica.pl/forum_zaburzen_metabolicznych/article/viewFile/28730/23499
pmatz
06.01.2018ja zmniejszyłem ilośc soli i ok