Kobiety mają mniej testosteronu niż mężczyźni.
Z tego powodu zwykle zapomina się im przypominać, że, aby dobrze zadbać o swoje zdrowie w okresie starzenia się, konieczne jest kontrolowanie poziomu tego ważnego hormonu. Kobiety powinny więc dbać nie tylko o hormony żeńskie (estrogen i progesteron). Mimo, iż testosteron znany jest głównie jako hormon męski, który daje owłosienie, mięśnie, agresywność i pożądanie, hormon ten niezbędny jest również dla kobiet. Testosteron służy im do ochrony mózgu, mięśni, kości i serca. Oprócz tego, wywołuje pożądanie fizyczne.
Być może jeszcze ważniejsze (!) jest to, iż niedobór testosteronu powoduje utratę jędrności pośladków oraz pojawienie się obwisłej skóry pod ramionami.
Menopauza zmniejsza produkcję testosteronu
Kobieta wytwarza około 60% ilości testosteronu produkowanego przez mężczyznę. Większość powstaje w jajnikach, w okresie rozrodczym. Testosteron produkowany jest również bezpośrednio w tych tkankach, w których jest wykorzystywany – to tzw. obwodowa konwersja. Produkcja testosteronu w jajnikach ustaje w sposób naturalny wraz z menopauzą. Dlatego u kobiet zaczyna wtedy brakować testosteronu. A skutki są uciążliwe.
Niedobór testosteronu powoduje problemy z pamięcią
Spadek poziomu testosteronu wpływa na pogorszenie się orientacji w przestrzeni, pamięci i zdolności uczenia się, a także zwiększa ryzyko demencji. Można ograniczyć to zjawisko poprzez stosowanie testosteronu, w formie kremu do nakładania na skórę.
Obserwowano zdrowe kobiety po menopauzie, które codziennie przez 6 miesięcy aplikowały na skórę żel z testosteronem lub placebo – wyniki tych obserwacji wskazują, iż żel z testosteronem poprawia pamięć i zdolności uczenia się (1).
Niedobór testosteronu jest przyczyną przybierania na wadze
Niedobór testosteronu powoduje przybieranie na wadze. Z tego samego powodu wykastrowane kurczaki (tzw. kapłony) są dużo tłustsze i dużo grubsze. Podobne zjawisko występuje wśród ludzi – eunuchowie mają zwykle więcej tkanki tłuszczowej.
Podobnie może być u kobiet, które podczas menopauzy zaczynają tyć, z uwagi na niedobory testosteronu. Łatwiej wtedy powiększa się u nich tkanka tłuszczowa na biodrach i brzuchu.
Niedobór testosteronu niszczy mięśnie, w tym serce
Testosteron to główny hormon steroidowy anaboliczny, czyli ułatwiający przyrost mięśni i poprawiający jędrność ciała. Jeśli spada poziom tego hormonu, następuje utrata masy mięśniowej. W pierwszej kolejności kobiety obserwują utratę napięcia mięśniowego pod ramionami – skóra opada, ponieważ zanika mięsień. Uwaga, serce to także mięsień. Niski poziom testosteronu wpływa na zmniejszenie mięśnia sercowego i zwiększa ryzyko zawału.
Każdy, kto ma zaburzenia układu krążenia, powinien więc sprawdzić poziom testosteronu.
Serce jest wyposażone w więcej receptorów dla testosteronu niż pozostałe mięśnie. Testosteron gromadzi się tam w ilości dwa razy większej. Pobudza tworzenie nowych białek, dzięki czemu serce jest silniejsze i bardziej wytrzymałe. Jeśli wystąpi zawał serca, a poziom testosteronu jest wysoki, zawał jest wtedy mniej groźny, a ryzyko zgonu sześć razy niższe.
Testosteron ułatwia rozszerzanie naczyń wieńcowych. U większości pacjentów, podawanie testosteronu pozwala zmniejszyć arytmię (2) i dusznicę bolesną (ból serca spowodowany niedoborem tlenu, zwykle w wyniku zmniejszenia dopływu krwi).
Prawidłowy poziom testosteronu może niekiedy zapobiec tworzeniu się zakrzepów.
Wydaje się, że testosteron zmniejsza ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego u kobiet po menopauzie.
Należy jednak uważać, ponieważ zbyt wysoki poziom testosteronu zwiększa ekspresję receptorów na płytkach krwi dla tromboksanu A2. Skutkiem tego jest zwężenie naczyń krwionośnych. Nie wspominając już o potencjalnych skutkach ubocznych, takich jak nadmierne owłosienie, powiększenie łechtaczki i inne.
Testosteron chroni przed osteoporozą
Wszystkim kobietom po menopauzie zagraża osteoporoza, objawiająca się kruchością kości. Sprawia, że kobiety są bardziej narażone na złamania kości, zwłaszcza biodra, nadgarstka i szyjki kości udowej. U 71% osób ze złamaniem biodra stwierdzono niedobór testosteronu, podczas gdy w grupie kontrolnej ten odsetek wynosił 32%, przy średniej wieku 73 lata.
To by wskazywało, że niedobór testosteronu zwiększa ryzyko osteoporozy.
Działanie pobudzające i antystresowe
Testosteron sprawia, że jesteśmy bardziej wytrzymali na stres, bardziej wytrwali i skłonni do działania. Wywołuje dobry nastrój. Niski poziom testosteronu leży u podłoża niepokoju, a nawet strachu.
W skrajnych przypadkach, nadmiar tego typu emocji może przybrać formę napadów histerii. Wtedy znika zdolność spokojnego radzenia sobie z drobnymi zmartwieniami, za to utrwala się przewlekłe zmęczenie.
Jak temu zaradzić?
Aby poradzić sobie z niedoborem testosteronu, najlepiej jest znaleźć dobrego lekarza, który zna się na terapii hormonalnej bioidentycznej. Taki lekarz będzie mógł przepisać testosteron w formie naturalnej, bezpiecznej i oczywiście w dawkach odpowiadających indywidualnym potrzebom. Ale zanim sięgnie się po taką terapię, można skorzystać z jednej z wielu naturalnych metod podnoszenia poziomu testosteronu. Każdy może ją stosować, a w dodatku skutki uboczne są… tylko pozytywne.
Schudnij
Nadmiar kilogramów może wpływać na zmniejszenie ilości testosteronu, o czym świadczą wyniki zaprezentowane w roku 2012 na kongresie Endocrine Society (Amerykańskiego Stowarzyszenia Lekarzy Endokrynologów). Jeśli chcesz naprawdę schudnąć, musisz rygorystycznie zmniejszyć ilość rafinowanego cukru w codziennej diecie, ponieważ to nadmiar cukru jest głównym czynnikiem epidemii otyłości.
A także ogranicz spożycie napojów gazowanych, soków owocowych i rzekomo „naturalnych” środków słodzących, takich jak syrop z agawy.
Poza wykluczeniem lub zdecydowanym ograniczeniem cukru, istotne jest, aby wykluczyć także mleko i zboża, ponieważ zwiększają insulinooporność. Wyeliminuj z diety produkty na bazie białej mąki, czyli pizzę, makarony, ciasta i wszelkiego rodzaju drożdżówki, bułeczki itp.
W zamian jedz dużo owoców i warzyw, w szczególności zielonych warzyw, oraz oleje i inne dobrej jakości tłuszcze, na surowo.
Pamiętaj, aby się nie głodzić, w przeciwnym razie organizm przechodzi na „tryb głodu”, polegający na gromadzeniu zapasów tłuszczu i oszczędzaniu kalorii.
Ćwiczenia o dużej intensywności
Długotrwały wysiłek (np. maratony, triatlony, długie marsze, długie dystanse na rowerze) ma katastrofalne skutki, jeśli chodzi o poziom testosteronu. Za to ćwiczenia intensywne i krótkie, wielokrotnie powtarzane, naprzemiennie z krótkimi okresami odpoczynku, podnoszą poziom testosteronu.
Oto zalecane ćwiczenia, które możesz wykonywać:
- rozgrzewka 3 minuty;
- wysiłek (bieg, skakanie, pływanie, pompki na kolanach) przez 30 sekund i w jak najszybszym tempie. Powinno pojawić się wrażenie, że już dłużej nie dasz rady;
- odpoczynek – wolnym krokiem maszeruj przez 90 sekund;
- powtórzenie całego cyklu jeszcze 7 razy (łącznie 8 cykli).
Całość potrwa więc 20 minut, z czego większość czasu zajmie Ci… odpoczywanie! To najlepsze ćwiczenie, jakie możesz robić dla serca, dla mięśni, aby utrzymać właściwy poziom insuliny i testosteronu. Nie potrzebujesz kosztownego sprzętu, nie musisz nawet zapisywać się do klubu sportowego. Jedz dobre tłuszcze
Aby wytwarzać testosteron, Twoje ciało potrzebuje tłuszczów wielonienasyconych (znajdujących się np. w awokado i orzechach), a także tłuszczów nasyconych. Badania pokazują, że dieta, w której tłuszcze stanowią mniej niż 40% dostarczanych kalorii, prowadzi do spadku poziomu testosteronu (3).
Trzeba zrozumieć, że tłuszcze są niezbędne dla zdrowia i nie powinno się ich pomijać na rzecz cukrów, produktów zbożowych i skrobiowych.
Aby podnieść poziom testosteronu, możesz zwiększyć spożycie następujących dobrych tłuszczów:
- oliwki i oliwa z oliwek,
- olej kokosowy virgin i orzechy kokosowe,
- orzechy (niesmażone, niesolone): włoskie, pekan,
- migdały,
- żółtka jaj bio,
- awokado,
- olej z orzechów,
- masło i mięso pochodzące od zwierząt karmionych trawą.
Androstendion i androstenediol
Androstendion i androstenediol są naturalnymi prekursorami testosteronu. Można je znaleźć w pyłku sosny zwyczajnej. W USA mają status suplementu odżywczego. Z kolei testosteron jest w większości krajów dostępny tylko jako lek na receptę. Pyłek sosnowy można dostać w sklepach ekologicznych. Podawany podjęzykowo, szybko jest metabolizowany i przekształcany w testosteron.
Dzięki takiej aplikacji pyłku, poziom testosteronu podnosi się w ciągu 30 minut, a maksimum osiąga w ciągu 1 – 2 godzin, dochodząc wówczas do 200–300%. Poziom testosteronu wraca do stanu wyjściowego w ciągu 3 – 4 godzin.
Celem spożywania tej substancji jest szybkie i znaczące podniesienie poziomu testosteronu, a dzięki temu szybki wzrost energii i zachowań seksualnych.
Jednak uwaga, wysoki poziom testosteronu nie utrzymuje się na tyle długo, aby odzyskać właściwe napięcie mięśniowe, schudnąć lub poprawić funkcje układu sercowo-naczyniowego. Poza tym, androstendion i androstenediol znajdują się na liście substancji dopingujących. Gdyby ktoś je zażył przed zawodami sportowymi, w trakcie kontroli antydopingowej mogą zostać wykryte.
DHEA
Jeśli nie chcesz zażywać testosteronu na receptę, najlepszą alternatywą jest suplementacja DHEA. DHEA to najbardziej znaczący prekursor androgenów w ludzkim organizmie. Można go nazwać głównym surowcem do produkcji podstawowych hormonów, takich jak testosteron. Badania nad DHEA wykazały, że poprawia właściwości mechaniczne skóry i gęstość kości u kobiet po menopauzie, a także zwiększa popęd płciowy (4).
DHEA można bez problemu zakupić przez internet. W Stanach Zjednoczonych od lat 90. ubiegłego wieku jest sprzedawany jako zwykły suplement diety.
Należy zauważyć, że w Polsce preparat ten jest dostępny bez recepty. We Francji natomiast nie jest tak łatwo dostępny, ponieważ organy sanitarne obawiają się skutków niepożądanych, w szczególności chodzi o niektóre przypadki nowotworów hormonozależnych.
Co prawda, nigdy nie zaobserwowano skutków niepożądanych w wyniku zażywania DHEA w dawkach nie większych niż 50 mg, jednak lepiej jest skonsultować się w tej sprawie ze swoim lekarzem.
Zdrowia życzę,
Jean-Marc Dupuis
Artykuł pochodzi z newslettera Poczta Zdrowia, przekazującego najnowsze, potwierdzone badaniami naukowymi, informacje o naturalnych metodach leczenia i zapobiegania chorobom. Można go bezpłatnie zaprenumerować na stronie www.PocztaZdrowia.pl
Źródła:
1) Maturitas, http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21930354 2011 Nov;70(3):307-11. doi: 10.1016/j.maturitas.2011.08.006. Epub 2011 Sep 17
2) Horm Metab Res. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24062090 2013 Sep 23. [Epub ahead of print]
3) J Steroid Biochem. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6538617 1984 Jan;20(1):459-64.
4) Dehydroepiandrosterone (DHEA), DHEA sulfate, and aging: Contribution of the DHEAge Study to a sociobiomedical issue http://www.pnas.org/content/97/8/4279.abstract [ archive ], E Baulieu, G Thomas, S Legrain, N Lahloue, M Roger, B Debuire, V Faucounau, L Girard, Ma Hervy, F Latour, MC Leaud, A Mokranel, H Pitti-Ferrandim, C Trivallef, O de Lacharrièren, S Nouveaun, B Rakoto-Arisono, JC Souberbiellep, J Raison, Y Le Bouc, A Raynaud, X Girerd, F Forette, PNAS, 2000;97;4279-4284. http://fr.wikipedia.org/wiki/Proceedings_of_the_National_Academy_of_Sciences
Komentarzy: 0