Art

Cukrzyca - czego o niej nie wiesz?

04.11.2017
Cukrzyca - czego o niej nie wiesz?

Człowiek potrzebuje, aby jego dieta była zbilansowana. Oznacza to po prostu, że należy dostarczać organizmowi odpowiedniej ilości składników odżywczych takich jak białko, tłuszcze oraz węglowodany. Te ostatnie określane są jeszcze jako cukry, a także sacharydy. Są składnikiem roślin, ale występują również w organizmach zwierzęcych. Jeśli dochodzi do nieprawidłowej przemiany węglowodanów w organizmie, wtedy na skutek podwyższonego poziomu cukru we krwi, czyli hiperglikemii może dojść do wystąpienia choroby zwanej cukrzycą. Ma to związek z nieprawidłowym wydzielaniem i funkcjonowaniem hormonu zwanego insuliną. Cukrzyca to właściwie grupa chorób, które różnią się postacią, przebiegiem, a także przyczyną wystąpienia.

Cukrzyca - rodzaje  

1) Cukrzyca typu 1

Ten wielogenowy rodzaj cukrzycy charakteryzuje się tym, że w pewnym momencie insulina nie jest produkowana przez organizm. W związku z tym glukoza gromadzi się nadmiernie we krwi, zamiast być rozprowadzana w odpowiedniej ilości do różnych komórek. Dzieje się tak dlatego, gdyż przeciwciała atakują komórki beta trzustki. W wyniku tego produkcja insuliny jest niemożliwa. Dlatego w pewnym momencie do normalnego funkcjonowania organizmu choremu należy podawać insulinę, co sprawia, że cukrzyca typu 1 jest też określana jako insulinozależna. Schorzenie to uaktywnia się u ok. 10% osób zmagających się z hiperglikemią. Najczęściej dotyka dzieci i młodzież w przedziałach wiekowych 4 - 7 oraz między 10, a 14 rokiem życia. Jednak choroba może też ujawnić się u osób sześćdziesięcioletnich.

Bardzo trudno jest wskazać konkretne przyczyny zaistnienia choroby. Prace na ten temat nadal trwają i są prowadzone szczegółowe badania naukowe. Przypuszcza się jednak, że na rozwój choroby wpływają następujące czynniki: 

  • niewłaściwe, czy wręcz szkodliwe działanie systemu odpornościowego organizmu;
  • ryzyko zachorowania jest bardzo duże, jeśli w rodzinie ktoś już zmagał się z tym typem cukrzycy;
  • picie mleka krowiego w zbyt młodym wieku;
  • wywoływanie infekcji przez enterowirusy;
  • niedobory witaminy D w organizmie;
  • spożycie w zbyt młodym wieku produktów zawierających gluten oraz niektórych owoców i warzyw;
  • zamieszkiwanie na terenach o chłodnym klimacie.  

Objawy cukrzycy typu jeden są zróżnicowane. Gdy poziom glukozy we krwi nadmiernie się podniesie, wtedy chory odczuwa potrzebę jedzenia. Oprócz silnego głodu wzmaga się też u niego pragnienie. Dużo pije również ze względu na brak śliny i suchość w ustach. Mimo spożywania posiłków jego waga spada. Czuje się ciągle zmęczony i nie ma sił nawet na najprostsze fizyczne czynności. Po prostu jest osłabiony. Na uczucie ogólnego dyskomfortu wpływają też problemy z ostrością widzenia. U chorego mogą też występować zakażenia miejsc intymnych oraz dróg moczowych. Małe dzieci często moczą się w nocy. Zmienia się także zachowanie danej osoby. Staje się ona nerwowa i łatwo się złości, gdy coś ją wyprowadzi z równowagi. Szybko też ze smutku potrafi przejść do okazywania radości i odwrotnie.  

2) Cukrzyca typu 2

Wśród osób chorujących na cukrzycę ogromna większość, czyli aż ok. 90% przypadków, to osoby zmagające się z jej postacią typu drugiego. Wzrost poziomu cukru we krwi pacjenta bierze się stąd, że trzustka na skutek uszkodzenia jej komórek beta w niewystarczający sposób wytwarza insulinę, albo też nawet jeśli produkcja tego hormonu jest na właściwym poziomie, to niestety jego działanie jest nieprawidłowe. Z tego właśnie powodu cukrzycę typu 2 określa się także jako  insulinoniezależną.

Samemu trudno jest stwierdzić, że z naszym organizmem dzieje się coś niedobrego, gdyż cukrzyca typu 2 na początku może nie dawać żadnych symptomów swojej obecności. Dlatego warto ustalić, czy jesteśmy narażeni na tę chorobę. Przede wszystkim dotyczy ona osób  starszych. Cukrzyca typu 2 jest chorobą dziedziczną, więc warto sprawdzić, czy ktoś z naszej rodziny kiedyś się z nią nie zmagał. Genetyczne uwarunkowania zachorowaniem na nią dotyczą również kobiet będących w ciąży.

Ryzyko zachorowania występuje też często u osób otyłych, które niezdrowo się odżywiają i prowadzą niehigieniczny tryb życia. W tym przypadku organizm wykazuje oporność na działanie insuliny. Osoby zmagające się z nadciśnieniem tętniczym oraz problemami z sercem, także są narażene na zachorowanie.

Objawy cukrzycy typu 2 trudno jest początkowo rozpoznać. Choroba ewoluuje stopniowo, bez jakichś widocznych, czy odczuwalnych symptomów. Później może pojawić się uczucie ciągłego głodu i pragnienia. Chory czuje się osłabiony i zmęczony. Po pewnym czasie spada masa ciała. Chory często oddaje mocz i narzeka na dolegliwości związane z układem moczowym i narządami płciowymi.  

3) Cukrzyca typu LADA (Latent Autoimmune Diabetes in Adults)

Jest to postać choroby typu 1 z tym zaznaczeniem, że występuje u osób dorosłych po 35 roku życia. Dlatego określana jest mianem Utajonej Autoimmunologicznej Cukrzycy Dorosłych. Często podczas diagnozy bywa mylona z typem 2. Dlatego, żeby potwierdzić jej postać konieczne jest wykrycie przeciwciał, a zwłaszcza GAD65 oraz niskiego poziomu peptydu C. Przyczyną jej wystąpienia są zaburzenia powstałe w układzie odpornościowym, który nie wiadomo dlaczego produkuje przeciwciała niszczące komórki beta w trzustce. Brak insuliny powoduje stężenie cukru we krwi. Czyli dzieje się tak jak w przypadku cukrzycy typu 1. Różnica polega tylko na tym, że ten proces odbywa się bardzo wolno. Natomiast objawy cukrzycy LADA przypominają te z typu 2.

4) Cukrzyca MODY (Maturity Onset Diabetes of the Young)

Ta postać cukrzycy występuje u 1-5% przypadków. Jest dziedziczną chorobą wywołaną mutacją genową o dość łagodnym przebiegu. W jej wyniku nie stwierdza się żadnych innych długotrwałych i ciężkich powikłań. Objawia się u młodych osób między 10, a 35 rokiem życia. Stwierdzenie występowania tej choroby możliwe jest dzięki wykonaniu badań genetycznych. Określana jest jako cukrzyca typu dorosłego występująca u ludzi młodych. Pojawia się w kolejnych pokoleniach danej rodziny. Charakterystycznymi cechami cukrzycy MODY jest to, że chory ma niski poziom insuliny we krwi, nie ma insulinooporności, ani nie jest otyły. Leczenie osób z MODY najczęściej polega na podawaniu im doustnych farmaceutyków.     

5) Cukrzyca wtórna

Jest ona spowodowana przyjmowaniem leków lub też występowaniem innych chorób. Farmceutyki, które mogą wywołać cukrzycę to np. leki moczopędne, leki sterydowe, a także tiazydy. Cukrzyca może wystąpić po zakażeniu się różyczką, cytomegalią oraz u osób cierpiących na takie choroby jak zespół Cushinga, nadczynność tarczycy, guz wydzielający glukagon, rak trzustki, mukowiscydoza,  a także genetycznie uwarunkowane choroby przemiany materii.        

6) Cukrzyca u kobiet w ciąży

Jest to choroba która występuje u ok. 4% ciężarnych kobiet. Pojawia się na skutek zaburzeń hormonalnych, co doprowadza do nietolerowania węglowodanów podczas okresu ciążowego. Największą możliwość zachorowania mają kobiety ze sporą nadwagą, będące w ciąży w starszym wieku oraz przy kolejnych ciążach. Ważną kwestią jest wczesne wykrycie cukrzycy, czyli profilaktyczne poddawanie się badaniom na podwyższony poziom cukru we krwi. Jeśli jest nierozpoznana, to może prowadzić do poważnych zaburzeń i powikłań takich jak zgon wewnątrzmaciczny, uszkodzenie różnych narządów płodu, przerost mięśnia sercowego, a także nadmierny przyrost masy ciała płodu. Cukrzyca ciążowa najczęściej zanika po porodzie.   

Cukrzyca - powikłania

Bardzo ważne jest, aby cukrzyca była szybko zdiagnozowana. Nie leczona i zaniedbana prowadzi do wielu powikłań.

  • Jednym z nich może być kwasica ketonowa, której bardzo charakterystycznym objawem jest wydzielanie się z ust chorego zapachu zgniłych jabłek. Jeśli ta forma choroby jest nie leczona, to na skutek  śpiączki cukrzycowej może dojść do zgonu.
  • W wyniku uszkodzeń nerwów i nieprawidłowym krążeniu pojawiają się zaburzenia czucia. Taka sytuacja najczęściej dotyczy kończyn. Na stopie może pojawić się rana. Po pewnym czasie zaczyna się owrzodzenie takiego miejsca i zdeformowanie stopy. Chory nie czuje bólu, ani zmiany temperatury. Takie dolegliwości określa się mianem stopy cukrzycowej. Często jedynym wyjściem jest amputacja części kończyny.
  • Na skutek zwiększonego poziomu cukru gromadzącego się we krwi, dochodzi do retinopatii, czyli uszkodzeń w gałce ocznej. Powstają zmiany w siatkówce, co doprowadza do słabego widzenia po zmroku, jaskry, zaćmy, a nawet ślepoty.
  • Późne powikłania cukrzycy mogą dotyczyć również sfer odpowiedzialnych za pamięć i procesy poznawcze. Szybka degradacja systemu nerwowego może być przyczyną demencjie) Cukrzyca jest też odpowiedzialna za zaburzenia związane z układem sercowo-naczyniowym. Może doprowadzić do zwiększenia wystąpienia zawału serca, a także choroby niedokrwiennej serca.
  • Podwyższony poziom glukozy może też doprowadzić do nefropatii, czyli uszkodzenia naczyń występujących w nerkach. Niewydolność tego organu skutkuje takimi objawami jak wymioty, biegunka, czy też nawet krwotoki z przewodu pokarmowego. 
  • Wysoki poziom cukru we krwi sprzyja rozwijaniu się w organizmie człowieka wielu infekcji, do których można zaliczyć różne formy drożdżycy oraz stanów zapalnych dziąseł i zwiększeniu się występowania próchnicy.
  • U ponad 50% mężczyzn z cukrzycą może pojawić się problem ze zwodem lub zupełną impotencjąseksualną.
  • Cukrzycy są bardziej narażeni na udar mózgu, niż inni.
  • Osoby zmagające się z cukrzycą mają problemy ze stawami. Pojawiają się bóle. W przypadku zaburzeń w prawidłowym funkcjonowaniu stawów może dojść np. do zespołu sztywnej ręki, stanów zapalnych w okolicach barków oraz stóp, choroby Dupuytrena, a także cieśni nadgarstka.
  • Wysoki i długo utrzymujący się poziom cukru we krwi przyczynia się do zmian skórnych. Mogą wystąpić zakażenia, wypryski, świąd oraz grzybica. Skóra jest wysuszona i może się łuszczyć.
  • Na skutek cukrzycy ciążowej płód nabiera dużej masy. Przy porodzie może to skutkować niedotlenieniem lub urazem okołoporodowym. Czasami też dochodzi do obumarcia płodu. Po porodzie dziecko narażone jest także na zaburzenia układu oddechowego, otyłość oraz hipoglikemię.

Cukrzyca - leczenie

Często tak jest, że zmieniamy nawyki dotyczące naszego życia dopiero jak się zacznie z nim dziać coś niedobrego. W wielu przypadkach można by uniknąć różnych schorzeń i chorób, gdybyśmy odżywiali się zdrowo, przestrzegali zasad higieny i mieli wiedzę na temat ludzkiego organizmu. W leczeniu cukrzycy ważną kwestię odgrywa dyscyplina, przestrzeganie diety oraz stosowanie się do zaleceń specjalistów.

1) Cukrzyca - Dieta

W kwestiach żywieniowych istotne jest, aby dostarczać sobie odpowiednią ilość węglowodanów. Gdy jest ich zbyt dużo, wtedy przybieramy na wadze i obrastamy w tłuszcz. Powinno ich być od ok. 55%, natomiast białek ok. 20%, a zdrowych tłuszczy ok. 25%. Dieta zbilansowana oraz regularne posiłki, to musi być żelazna zasada każdego cukrzyka. Ważne jest też, aby wszystkie posiłki zawierały podobną ilość kalorii. Odpowiedni sposób odżywiania cukrzyków pomoże dobrać diabetolog, a także dietetyk kliniczny.  

2) Cukrzyca - Farmakologia

Cukrzycę leczy się przede wszystkim podając choremu insulinę. Czasami też stosuje się doustnie leki, które mają za zadanie pobudzić wytwarzanie insuliny w trzustce, a także w jak największym stopniu zahamować wzrost poziomu glukozy w układzie krwionośnym. Leki są stosowane do momentu, aż przestaną przynosić zamierzony skutek. W takim wypadku pozostaje już tylko insulinoterapia. Tabletek nie podaje się w przypadku cukrzycy u kobiet w ciąży, ze względu na dobro dziecka. Tutaj stosuje się odpowiednią dietę, a także podawanie insuliny. 

3) Cukrzyca - edukacja

Nawroty objawów cukrzycy i brak efektów w jej leczeniu często są wynikiem zaniedbań i nieodpowiedniej wiedzy. Ważne jest więc, aby chory sam dokształcał się w tym temacie. Powinien zdobywać informacje, konsultować się ze specjalistami oraz mieć rozeznanie kiedy i w jakiej ilości przyjmować leki, oraz co wolno mu jeść, a czego powinien unikać. Edukacja w tym temacie pozwoli mu cieszyć się życiem w komforcie, a w razie powikłań reagować bez paniki, tylko z rozmysłem i spokojem.  

4) Cukrzyca - aktywny styl życia

Osoby zmagające się z cukrzycą powinny dbać o odpowiednią formę fizyczną. Dzięki ruchowi i uprawianiu sportu nie będą miały problemów z nadwagą. Jednak najlepiej, gdyby tę decyzję konsultowały ze specjalistą. Podczas wysiłku fizycznego poziom glukozy we krwi spada, co jest pozytywnym czynnikiem. Jednak należy zdawać sobie sprawę, żeby nie przesadzić i nie pozbyć się całkowicie cukru, co może doprowadzić nawet do śpiączki. Dlatego w trakcie ćwiczeń, przed nimi, jak też po ich zakończeniu warto spożywać produkty, które będą zawierały węglowodany.

To trzeba wiedzieć

  • Ze względu na to, że cukrzyca może być trudna do zdiagnozowania powinno się profilaktycznie wykonywać badanie poziomu cukru, zwłaszcza jeśli ktoś w rodzinie już wcześniej zmagał się tą chorobą.
  • Pierwsze symptomy świadczące o cukrzycy, to przede wszystkim nasilone łaknienie i pragnienie, senność, osłabienie, apatia, nadmierna utrata wagi, a także częste oddawanie moczu. 
  • Leczenie cukrzycy zakłada w niektórych wypadkach wykonanie przeszczepu wysp trzustki, często razem z nerką.  
  • Chory na cukrzycę, co 2 - 4 miesiące powinien poddawać się kontroli u diabetologa.
  • Spadek wagi u diabetyków jest wynikiem tego, że cukier pozostaje we krwi, ale nie jest przyswajany przez tkanki. 
  • Pomiar cukru we krwi można przeprowadzić przy pomocy glukometru, pobierając krew z palca, analizując krew z żyły lub za pomocą podskórnego monitorowania glikemii, czyli tzw. CGMS.  
  • Hipoglikemia to spadek poziomu glikozy we krwi poniżej 70 mg/dl (3,9 mmol/l).

 

Jarosław Cieśla

 

Źródła:

  1. http://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2016/05/200804_Farmacja_003.pdf
  2. http://www.kardiologia-eksperymentalna.pl/pub_pliki/_plk3_1_Otyoinuslinoopornocukrzycatyp2.pdf
  3. http://www.wple.net/plek/numery_2008/numer-3-2008/140-145-otto-buczkowska-immunologia.pdf
  4. http://kpbc.ukw.edu.pl/Content/44867/020408Pufal.pdf
  5. http://www.ptmp.com.pl/png/png1z4_2008/pngz14-2.pdf
  6. http://www.phie.pl/pdf/phe-2011/phe-2011-2-267.pdf
  7. https://journals.viamedica.pl/clinical_diabetology/article/viewFile/8399/7160
Dodaj swój komentarz

Komentarzy: 0

Art

Niebezpieczeństwa czyhające w lesie

31.10.2017
Niebezpieczeństwa czyhające w lesie

Przyjemnie jest spacerować po lesie i cieszyć się z jego uroków. Zbieranie grzybów, jagód, malin i poziomek jest świetną formą spędzania czasu na łonie natury. Podziwianie pięknych zakątków przyrody i przebywanie na świeżym powietrzu wpływa pozytywnie na poprawę naszego zdrowia fizycznego, jak i psychicznego. Należy jednak pamiętać, że las dla nieostrożnego człowieka może być bardzo groźny. Jakie więc niebezpieczeństwa mogą w nim  czyhać?  

Zwierzęta

Leśni mieszkańcy uważają las za swój dom i często gotowi są bronić swoich nor, gniazd i legowisk, zwłaszcza gdy znajdują się tam młode. Nie zbliżajmy się do nich i nie głaszczmy, oraz nie bierzmy na ręce. Ukąszenie żmii zygzakowatej może uszkodzić układ nerwowy, spowodować martwicę tkanek i zmiany rytmu serca. Ugryzienie przez zwierzę często skutkuje zakażeniem wścieklizną.

Owady

Przebywając w lesie warto jest chronić ciało przed ukąszeniem owadów. Komary gryzą, co objawia się dokuczliwym swędzeniem w miejscu ukąszenia. Muchówki natomiast mogą w ciele ofiary pozostawić larwy, które roznoszą różne, nawet śmiertelne choroby. Oczywiście są też kleszcze. Po ich ugryzieniu można zarazić się boreliozą.     

Leśny labirynt

Schodząc ze ścieżki można łatwo stracić orientację i się zgubić. Błądzenie po lesie w nieznanym terenie czasami potrafi przeciągnąć się do zmierzchu. Lepiej nie spędzać tam nocy samemu.

Skaleczenia

Z dużą łatwością w lesie można się potknąć o niewidoczny korzeń, kamień lub leżącą na ziemi gałąź. Może wtedy dojść do skaleczenia i zakażenia tężcem. Objawami tej choroby są skurcze mięśni, szczękościsk oraz wygięcie ciała w łuk.

Wnyki

Niestety w lesie często można znaleźć oznaki bytności kłusowników. W ich pułapki może wpaść również człowiek i poważnie się poranić. Napotkane w lesie wnyki należy zniszczyć i powiadomić o ich znalezieniu nadleśnictwo.

Grzyby

Bardzo łatwo jest pomylić grzyb jadalny z trującym. Dobrze jest zatem na grzybobranie wybrać się z doświadczonym zbieraczem lub dokładnie przestudiować atlas grzybów. Podobne do siebie są jadalna kurka z trująca lisówką, pieczarka polna z muchomorem jadowitym, a także borowik szlachetny z goryczakiem żółciowym.

Rośliny i owoce

Do bardzo toksycznych i niebezpiecznych roślin można zaliczyć tojada mocnego, którego toksyny mogą przeniknąć przez skórę. Powoduje paraliż serca, czego skutkiem jest zgon. W okolicach lasów na łąkach występuje też Barszcz Sosnowskiego. Roślina ta w zetknięciu ze skórą człowieka powoduje groźne i bolesne poparzenia. Zebrane w lesie owoce najlepiej jest umyć pod bieżącą wodą zanim je spożyjemy. Zjedzone od razu po zerwaniu jagody mogą wywołać chorobę zwaną bąblowicą. Powoduje ona uszkodzenie wątroby, płuc i śledziony. 

 

Jarosław Cieśla

 

Dodaj swój komentarz

Komentarzy: 0

Art

Depresja, to nie chandra. Co trzeba wiedzieć?

23.10.2017
Depresja, to nie chandra. Co trzeba wiedzieć?

Czasami dopada nas przygnębienie. Tracimy humor nawet bez przyczyny i jesteśmy w kiepskim nastroju. Nic nas nie cieszy i po prostu ogarnia smutek. Często wtedy mówimy, że to depresja nas dopadła. Jednak po dość krótkim czasie, czasami tego samego dnia znów jesteśmy pogodni i chętni do działania.

Okazuje się, że to była po prostu chwilowa zmiana nastroju. Być może spowodowana jakąś przykrą sytuacją, która nas spotkała w pracy, w szkole lub życiu rodzinnym. Dotknął nas zawód, byliśmy smutni przez krótki okres czasu, jednak z depresją nie miało to nic wspólnego. Czasami po prostu tak się zdarza, że nastrój nam się obniża. Jednak warto zwracać uwagę na takie zachowania naszych najbliższych.

Jeśli ktoś w naszym otoczeniu przez dłuższy czas, czyli ponad dwa tygodnie jest nie tylko przygnębiony, ale także nie wykazuje chęci do jakiegokolwiek działania, staje się biernym widzem rzeczywistości, nie wykazuje radości, a także jest niepewny siebie i traci wiarę we własne siły oraz ocenia się bardzo nisko, wtedy prawdopodobnie mamy do czynienia z osobą, która ma depresję.

Osoby dotknięte zespołem depresyjnym często podejmują próby samobójcze. Nie widzą wyjścia z sytuacji w jakiej się znalazły z różnych powodów, nie mają oparcie w innych i uważają, że nie potrafią poradzić sobie z problemami i swoimi lękami. Ważne zatem jest tutaj wsparcie ze strony rodziny, przyjaciół oraz znajomych. Oczywiście najpierw trzeba w porę się zorientować, że dana osoba cierpi na depresję.

Objawy depresji

 

  1. Obniżony nastrój.
    Zaburzenia depresyjne mają charakter długotrwały. Człowiek nie zmienia nastroju w zależności od danej sytuacji, np. smuci się, gdy coś mu się nie uda, a za chwilę gdy jego zamierzenia przynoszą sukces potrafi się radować. Bez względu na okoliczności dana osoba ciągle jest w kiepskim humorze. Odróżnia się od otoczenia, gdyż zachowuje się nieadekwatnie w stosunku do danej sytuacji. To co powinno ją cieszyć nie wywołuje u niej żadnego objawu zadowolenia. Ciągle jest przygnębiona i rozdrażniona.
     
  2. Niezdolność do okazywania radości.
    Osoby dotkniętej depresją nic nie cieszy: prezenty, pochwały, oglądane filmy komediowe, zabawne sytuacje itp. Wszystko traktuje z kamienną powagą. Ma obniżoną zdolność do tego, aby przeżywać przyjemności. Czynności i działania, które kiedyś ją cieszyły, teraz kojarzą się negatywnie.  
     
  3. Obniżona sprawność intelektualna.
    Osoby w stanie depresyjnym pogrążone są we własnych myślach. Nie potrafią się skupić na danym temacie, są rozkojarzone i nie pamiętają informacji, które przed chwilą ktoś im przekazał. Takie zachowanie całkowicie zaburza ich możliwości zdobywania wiedzy w szkole oraz funkcjonowanie w pracy zawodowej.
     
  4. Obniżony poziom własnej wartości.
    Osoba z depresją obwinia się za wszystko nawet jeśli nie popełni błędu. Ma poczucie winy nawet wtedy, gdy ktoś inny wyrządził jej krzywdę. Uważa, że mało potrafi i nawet nie podejmuje prób jakiegokolwiek działania, bo nie widzi w tym sensu. Ocenia, że i tak nic jej się nie uda, gdyż jest po prostu kiepska w tym co robi. Ma ciągłe poczucie winy i ocenia sama siebie bardzo negatywnie.
     
  5. Spadek energii.
    Wraz z ogólną apatią pojawia się też brak siły. Chory nie podejmuje żadnych działań, bo nie ma energii. Każdy ruch sprawia mu duże trudności. Woli pozostawać w bierności. W ciężkim stanie depresyjnym zdarza się, że chory czuje ociężałość i woli przebywać przez cały czas w łóżku. 
     
  6. Zaburzenia snu.
    Osoby w stanie depresyjnym mogą mieć problemy z zasypianiem. Jeśli już im się to uda, to potrafią dość szybko się wybudzić i później trudno jest im ponownie zasnąć. Czasami zdarzają się także sytuacje odmienne, czyli spanie przez dłuższy okres czasu niż wynoszą potrzeby.
     
  7. Wzrost lub spadek wagi.
    Mogą pojawiać się zaburzenia związane z łaknieniem. Osoby w depresji różnie reagują w tej kwestii. Niektóre tracą apetyt i przez długie godziny nie czują potrzeby przyjmowania pokarmów. W związku z tym drastycznie spadają na wadze, tracąc siły i energię życiową. Inne natomiast jedzą za dużo, bez umiaru i zwracania uwagi na to co się spożywa. Takie zachowanie prowadzi do nadmiernego przybierania na wadze.  
     
  8. Problemy z podejmowaniem decyzji.
    Chory ma duże trudności, by samodzielnie dokonywać wyborów. Jego niepewność wynika z niskiej samooceny, a także ze strachu przed konsekwencjami. Uważa, że każda podjęta przez niego decyzja może doprowadzić do katastrofy i braku zamierzonych efektów. Zaburzone procesy intelektualne u osoby z depresją powodują, że ma on trudności z rozwiązywaniem problemów i właściwym wnioskowaniem.  
     
  9. Zaburzenia psychoruchowe.
    Niektóre osoby dotknięte depresją zaczynają poruszać się wolno, z opóźnieniem reagują na bodźce, mówią powoli, krótkimi zdaniami. Kontakt z nimi jest utrudniony. Natomiast inni chorzy wykazują duże pobudzenie. Wypowiadają się w sposób ekspresyjny, gestykulują i są w ciągłym ruchu. Zachowują się, jakby nie panowali nad emocjami.   
     
  10. Powracające myśli o śmierci i zachowania samobójcze.
    Niestety stan depresyjny może spowodować to, że chory targnie się na własne życie. Całą swoją agresję czasami ukierunkowuje na własną osobę. Próby samobójcze, jeśli nie są skuteczne, to bywają powtarzane. Chory myśli o śmierci i zakończeniu swojego życia.


To czy ktoś ma zespół depresyjny może oczywiście potwierdzić tylko badanie u specjalisty. Dlatego, jeśli np. przynajmniej 4 z wymienionych wyżej objawów się pojawią, wtedy należy udać się do odpowiedniego lekarza. Im szybciej to zrobimy, tym efektywniejsze będzie leczenie.  

Przyczyny depresji

  1. Uwarunkowania biologiczne.
    Przy rozważaniu możliwości wystąpienia zespołu depresyjnego u pacjenta bierze się oczywiście pod uwagę czynniki genetyczne, które mogą mieć wpływ na wystąpienie choroby. Depresja może też wyniknąć na skutek zaburzeń w neuroprzekaźnikach występujących w mózgu. Przygnębienie, rozpacz i apatia może też pojawić się na skutek przechodzenia długotrwałych, przewlekłych chorób. Zwłaszcza myśli o tych nieuleczalnych mogą spowodować depresję i brak wiary w sens życia. Podobnie jest, gdy dana osoba próbuje wyrwać się z uzależnienia alkoholowego lub narkotykowego. Z bezsilności i niemożności wyjścia z nałogu wpada w przygnębienie.     
     
  2. Czynniki psychologiczne.
    W życiu człowieka do tej pory pogodnego i szczęśliwego może dojść do jakiegoś wydarzenia, które nim psychicznie wstrząśnie. Traumatyczne przeżycia potrafią odcisnąć swoje piętno tak głęboko, że później trudno jest wrócić do normalnego stanu. Śmierć bliskiej osoby, wyrządzona nam krzywda przez innych, udział w działaniach wojennych i związanych z nimi wydarzeniach, patologiczne relacje rodzinne, czy też bycie świadkiem np. wypadku drogowego, to sytuacje które są w stanie doprowadzić do smutku, przygnębienia, a w rezultacie stanu depresyjnego.  
     
  3. Uwarunkowania związane ze środowiskiem społecznym i kulturowym.
    Czasami tak jest, że niektórym osobom trudno jest odnaleźć się w społeczeństwie. Uczucie niezrozumienia, lęk przed kontaktem z innymi, może doprowadzić do osamotnienia, czy wręcz izolowania. To z kolei powoduje trwały smutek i negatywne postrzeganie wszystkich wokół, a także samego siebie. Niska samoocena i obwinianie się np. za porażki i brak sukcesów w szkole lub pracy zawodowej doprowadza do depresji.


Skutki depresji

Przede wszystkim trzeba sobie zdać sprawę, że człowiekowi z zespołem depresyjnym można pomóc. Ważne jest jednak, aby nie zaniedbywać leczenia. Dużą rolę tutaj pełnią najbliżsi chorej osoby. To oni powinni otaczać ją opieką, wspierać i przypominać o przyjmowaniu lekarstw i stałym kontakcie ze specjalistą. Nie leczona depresja może doprowadzić do pogorszenia się stanu pacjenta oraz wystąpienia wielu innych destrukcyjnych zagrożeń.

 

  1. Myśli i działania samobójcze.
    Kiedy w pewnym momencie człowiek traci wiarę w sens życia, wtedy pojawiają się myśli samobójcze. One przerażają chorego, ale jednocześnie coraz bardziej utwierdzają w przekonaniu, żeby odebrać sobie życie. Człowiek z depresją boi się i nie potrafi o tym rozmawiać z najbliższymi lub psychologiem. W pewnym momencie jeśli ostatecznie się zdecyduje, to dochodzi do próby samobójczej. Gdy jest nieudana i pacjent został uratowany, to po jakimś czasie znów próbuje. Często po kilka razy, aż do śmiertelnego skutku. Przed targnięciem się na swoje życie dana osoba jest dziwnie spokojna, co może zmylić domowników. Po prostu podjęła już decyzję o samobójstwie i wyczekuje odpowiedniego momentu.
     
  2. Izolacja.
    Jednym ze skutków depresji jest osamotnienie. Chory jest coraz mniej rozumiany przez otaczających go ludzi. Traci towarzystwo, przyjaciół, a czasami zdarza się, że dalsza rodzina również go unika. Dzieje się tak, gdyż inni obawiają się ciągle smutnego i przygnębionego człowieka, którego nic nie cieszy, często jest rozdrażniony, a nawet agresywny. Ludzie czują lęk, jeśli chory okazuje swoje pobudzenie zbyt ekspresyjnie. Osoba z depresją nie rozumie innych lub też odczuwa strach przed kontaktem z nimi.
     
  3. Choroby psychosomatyczne.
    Nie leczona depresja może wywołać jeszcze inne zaburzenia związane z naszą psychiką. Chory przeżywa swoje lęki z coraz większą siłą. Targają nim emocje, nad którymi nie jest w stanie zapanować. Złości się, to znów opanowuje go strach, wpada w przygnębienie oraz zniechęcenie i brak wiary w sens życia. Te wszystkie stany emocjonalne mogą doprowadzić do tego, że coraz bardziej zamyka się w swoim świecie. Mogą pojawić się urojenia. Depresja może też doprowadzić do schizofrenii.
     
  4. Uzależnienia.
    Osoba z depresją stara się przywrócić sobie stan zadowolenia i odczuwania radości oraz przyjemności. Dlatego zdarza się, że chorzy sięgają po alkohol, dopalacze  oraz narkotyki, które to używki chociaż na chwilę przywracają lepszy nastrój. Dla podniesienia poziomu energii pacjent pije kawę, a także napoje energetyzujące. Osoby z depresją mogą próbować osiągnąć uspokojenie poprzez palenie papierosów. Wszystkie te wymienione używki dają jednak tylko krótkotrwałe efekty, dlatego są zażywane często. To z kolei prowadzi do uzależnienia.
     
  5. Niezdolność do wykonywania ról społecznych.
    Chory coraz bardziej izolując się od innych popada w konflikty. Nie wykonuje swoich obowiązków w pracy oraz szkole. Zaniedbuje je nie potrafiąc się skupić. Taka sytuacja może doprowadzić w końcu do tego, że traci pracę lub nie zdaje egzaminów. Osoba cierpiąca na depresję nie spełnia się jako rodzic, jak i małżonek. Często dochodzi do rozpadu pożycia małżeńskiego, co kończy się rozwodem.
     

Leczenie depresji

  1. Wsparcie.
    Ważną kwestią w leczeniu depresji jest, to żeby chory wiedział, że ma do kogo się zwrócić o pomoc. Nawet jeśli nie czuje takiej potrzeby, to najbliżsi powinni mieć go pod obserwacją i w razie potrzeby wspierać. Często pacjent zapomina albo nie chce pójść na terapię lub też przyjąć leki. W takich sytuacjach liczy się pomoc ze strony rodziny, przyjaciół i osób najbliższych. Po prostu sam chory może sobie nie poradzić z tą trudną dla niego sytuacją.
     
  2. Farmakoterapia.
    W leczeniu stosuje się farmaceutyki zwane antydepresantami. Ich zadaniem jest podniesienie nastroju danej osoby. Leki te sprawiają, że chory staje się spokojniejszy, a uczucie strachu zanika. Mają też wpływ na lepsze funkcjonowanie umysłu oraz poprawiają procesy związane z ruchem. Leki przeciwdepresyjne mają również silne działanie przeciwbólowe, co powoduje, że chory bardziej komfortowo się czuje.
     
  3. Psychoterapia.
    Leczenie za pomocą psychoterapii stosuje się indywidualnie, jak też grupowo. Wszystko to zależy od stanu pacjenta. Psychoterapia ma za zadanie wzmocnić efekty farmakoterapii. Podczas terapii celem jest zmiana postrzegania przez chorego rzeczywistości, poprawienie własnej samooceny, znalezienie źródeł pojawienia się depresji. Terapeuta stara się także pokazać sposoby na rozwiązanie problemów i przedstawia świat w jaśniejszych kolorach niż widzi to chory. Ważne jest też, aby przeanalizować relacje pacjenta z innymi i ustalić dlaczego są niewłaściwe. Rodzaj psychoterapii zależy od poziomu depresji, jego rodzaju i indywidualnych potrzeb chorego.  
     
  4. Elektrowstrząsy.   
    Ten rodzaj leczenia stosuje się tylko w przypadku, gdy chory nie toleruje leków. Często też podejmuje próby samobójcze, a myśli o targnięciu się na swoje życie są u niego bardzo silne. Elektrowstrząsy są też stosowane w przypadku, gdy pacjent ma urojenia i inne metody terapii zawiodą. Zabiegi te wykonuje zespół specjalistów, a chory jest poddany znieczuleniu ogólnemu
     
  5. Inne metody leczenia.
    Przede wszystkim ważne jest, aby chorego starać się uaktywniać poprzez ruch. Uprawianie sportów różnego rodzaju powoduje korzystny wpływ nie tylko na ciało, ale również na umysł. Organizm otrzymuje sporą dawkę energii, zaczynają uwalniać się endorfiny, czyli ,,hormony szczęścia", a samopoczucie zdecydowanie się poprawia. Warto zatem być aktywnym fizycznie.
    Innym sposobem przy niezbyt dużym poziomie depresji jest fototerapia, czyli leczenie światłem. Polega ono na naświetlaniu ciała pacjenta przez określony czas.
    Dobrze jest też poświęcać czas na przyjemności, którą poprawią nastrój. Spacer, obejrzenie filmu, posłuchanie muzyki, masaż, czy aromatyczna kąpiel, to wszystko sprawi, że poczujesz się lepiej.




To trzeba wiedzieć

  • 23 lutego, to Międzynarodowy Dzień Walki z Depresją.
  • Zespół presuicydalny to sygnały jakie wysyła osoba, która ma zamiar targnąć się na własne życie. Należą do nich: uczucie zagrożenia, lęku, niska samoocena, bycie agresywnym w stosunku do samego siebie, myślenie o śmierci.
  • Z szacunków wynika, że ok. 2% dzieci w Polsce cierpi na zespół depresyjny.

  • W przypadku podejrzenia depresji szukaj pomocy wPoradniach Zdrowia Psychicznego, Ośrodkach Interwencji Kryzysowej oraz w Poradniach Psychologiczno-Pedagogicznych.
  • W przypadku pytań na temat depresji możesz zadzwonić do Antydepresyjnego Telefonu Zaufania Fundacji ITAKA pod nr: 22 654 40 41 w godzinach od 17.00 do 20.00.
  • Chorzy z silnymi objawami depresji wymagają hospitalizowania.
  • Osoby z depresją często odczuwają fizyczny ból całego ciała.



 

Jarosław Cieśla

Źródła:

1. http://psychiatriapolska.pl/uploads/images/PP_5_2008/PotoczekII%20s731_Psychiatria%20Polska%205_2008.pdf
2. http://www.psychiatriapolska.pl/uploads/images/PP_3_2010/WasilewskiPP2010n3s435.pdf
3. https://journals.viamedica.pl/psychiatria/article/viewFile/29150/23915
4. https://www.psychiatriapolska.pl/uploads/images/PP_1_2009/Talarowska%20s31_Psychiatria%20Polska%201_2009.pdf
5. https://pdfs.semanticscholar.org/f5d2/216dfbb000ca90cc6c86e4361f6c2bc3f715.pdf
6. http://www.jms.ump.edu.pl/uploads/2006/5/433_5_75_2006.pdf
7. http://strona.ppol.nazwa.pl/uploads/images/PP_5_2009/Heitzman%20s499_Psychiatria%20Polska%205_2009.pdf
8. https://repozytorium.ka.edu.pl/bitstream/handle/11315/473/Lizak_Dorota_Depresja_jako_przyk%c5%82ad_destrukcyjnego_wp%c5%82ywu_obni%c5%bconego_nastroju_2014.pdf?sequence=1&isAllowed=y

Dodaj swój komentarz

Komentarzy: 0

Strefa lekarza Zaloguj się Zarejestruj się